Կես ձին

Ռուդոլֆ Էրիխ Ռասպե

(«Մյունծհաուզենի արկածները» գրքից)

Պատերազմում, իհարկե, իմ քաջությամբ աչքի ընկա և թշնամու վրա հարձակվելիս ամենից առաջ ես էի գնում: Մի անգամ տաճիկների հետ կատաղի կռիվ ունենալուց հետո, մենք գրավեցինք թշնամու բերդը: Ես առաջինը մտա այդ բերդը և, դուրս քաշելով բոլոր տաճիկներին, փրփրած ձիս քշեցի դեպի աղբյուրը՝ ջուր տալու: Ձին ջուրը խմում էր և ոչ մի կերպ չէր կարողանում իր ծարավը հագեցնել: Անցավ մի քանի ժամ, բայց ձին աղբյուրից չի կտրվում: Սա ի՞նչ հրաշք է: Ես ապշեցի: Բայց հանկարծ իմ հետևից ջրի արտասովոր ձայն լսեցի: Ես նայեցի և զարմանքից քիչ մնաց, որ ձիուց ընկնեմ: Բանից դուրս եկավ, որ ձիուս հետևի մասը կտրված է և ջուրը, որ խմում էր, ազատ կերպով ետևից թափվում է՝ փորումը չի մնում: Այդ պատճառով ետևիս մի մեծ լիճ էր գոյացել: Ես ապշեցի: Ինչ տարօրինակ բան է: Բայց այդ ժամանակ զինվորներիցս մեկը մոտեցավ ինձ և հանելուկը պարզեց: Երբ ես հետևելիս եմ եղել թշնամիներին և բերդն եմ մտել, տաճիկները հենց այդ վայրկյանին բերդի դուռը փակել են և ձիուս կեսը կտրել: Կարծես կես են արել: Ետևի 33 մասը միաժամանակ մնացել է դարպասի մոտ, աքացիներով ցրել տաճիկներին, հետո վազել մոտիկ դաշտը: -Նա այնտեղ արածում է, – հայտնեց զինվորս: -Արածում է: Չի կարող պատահել: -Ինքներդ տեսեք: Ես, ձիուս առաջին կեսի վրա նստած, սլացա դեպի դաշտը: Այնտեղ ես իսկապես տեսա ձիուս երկրորդ մասը: Նա կանաչ դաշտում հանգիստ արածում էր: Ուղարկեցի զինվորական բժշկի ետևից և նա, երկար չմտածելով, դափնու բարակ ճյուղերով ձիուս կեսերը կարեց իրար, որովհետև թել չուներ: Ձիուս կեսերը կպան իրար, իսկ դափնու ճյուղերը նրա մարմնի մեջ արմատներ արձակեցին և մի ամսից հետո թամքի վրա դափնու ճյուղերից մի լավ տաղավար ունեցա: Այդ տաղավարի մեջ նստած, ես շատ զարմանալի քաջագործություններ կատարեցի:

Հարցեր և առաջադրանքներ  

     1. Դու՛րս գրիր անծանոթ բառերն ու օնլայն բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր։

չկա

2. Ձիու անունից համառոտ պատմի՛ր «Կես ձին»:

Պատերազմում, իհարկե իմ զնորը իր քաջությամբ աչքի ընկա և թշնամու վրա հարձակվելիս ամենից առաջ էր գնում: Մի անգամ տաճիկների հետ կատաղի կռիվ ունենալուց հետո, նրանք գրավեցինք թշնամու բերդը: Նա առաջինը մտավ այդ բերդը և, դուրս քաշելով բոլոր տաճիկներին, իմ վրա նստեց ու ինձ տարավ դեպի աղբյուրը՝ ջուր տալու: Ես սկսեցի ջուրը խմել և ես ոչ մի կերպ չէր կարողանում իմ ծարավը հագեցնեմ: Անցավ մի քանի ժամ, բայց ես աղբյուրից չեի կարողանում կտրվեմ: Ես մտածեցի<< Սա ի՞նչ հրաշք է>>: Ես ապշեցի: Բայց հանկարծ իմ հետևից ջրի արտասովոր ձայն լսեցի: Ես նայեցի և զարմանքից քիչ մնաց, որ իմ աչքերը ընկնեն: Բանից դուրս եկավ, որ իմ հետևի մասը կտրված է և ջուրը, որ խմում էի, ազատ կերպով ետևիցս թափվում էր՝ փորումը չի մնում: Այդ պատճառով ետևիս մի մեծ լիճ էր գոյացել: Ես ապշեցի:Ես նորից մտածեցի<< Ինչ տարօրինակ բան է>>: Բայց այդ ժամանակ զինվորներիցս մեկը մոտեցավ իմ զինվորին և հանելուկը պարզեց: Երբ ես հետևելիս եմ եղել թշնամիներին և բերդն եմ մտել, տաճիկները հենց այդ վայրկյանին բերդի դուռը փակել են և իմ կեսը կտրել: Կարծես կես են արել: Ետևի մասը միաժամանակ մնացել է դարպասի մոտ, աքացիներով ցրել տաճիկներին, հետո վազել մոտիկ դաշտը: -Նա այնտեղ արածում է, – հայտնեց զինվորս: -Արածում է: Չի կարող պատահել: -Ինքներդ տեսեք: Իմ մասին կոսում էին որ ես, ձիու առաջին կեսը վրեն նստած, սլացա դեպի դաշտը: Այնտեղ ես իսկապես տեսա ձիուս երկրորդ մասը: Նա կանաչ դաշտում հանգիստ արածում էր:Ինձ Ուղարկեցի զինվորական բժշկի ետևից և նա, երկար չմտածելով, դափնու բարակ ճյուղերով ինձ կեսերը կարեց իրար, որովհետև թել չուներ: Իմ կեսերը կպան իրար, իսկ դափնու ճյուղերը իմ մարմնի մեջ արմատներ արձակեցին և մի ամսից հետո թամքի վրա դափնու ճյուղերից մի լավ տաղավար ունեցա ես: Այդ տաղավարի մեջ նստում էր իմ զինվորը, ասում էր իմ զինվորը որ ես շատ զարմանալի քաջագործություններ կատարեցի:

3. Ձիերի մասին 5-10 փաստ առանձնացրո՛ւ և որևէ ձևով (ռադիոնյութ, տեսանյութ, սալիկահանդես) ներկայացրո՛ւ բլոգումդ:

Գոյություն ունի ձիու 160 ցեղատեսակ, որոնց մեջ ամենամաքուրը համարվում է արաբականը:

Ձիու ամենաերկար անվանումը պերուական միցրան հնդկացիների մոտ է. «օկվիլա ուպարա կլամարու կոալու նակլա նատա», ինչը բառացի նշանակում է «Ծովից եկած սպիտակ մարդու ճաղատ գուանակո», իսկ ամենակարճը մոնղոլների մոտ է՝ «ուկ»:

Ձիու տեսադաշտը գրեթե ամբողջական շրջան է, նա կարող է առանց գլուխը թեքելու տեսնել, թե ինչ է կատարվում իր թիկունքում, բացի այդ լավ են տեսնում մթության մեջ:

Ձիերը կարող են իրենց ականջները պտտել 180 աստիճանով օգտագործելով տասը տարբեր մկաններ:

Մարդու ձայնով ձիերը կարողանում են հասկանալ մարդկային հույզերը։

4. Գտի՛ր բառեր, որոնցից կարող ես գործողություն ցույց տվող բառեր ստանալ. օրինակ՝ նկար-նկարել, խոսք-խոսել…

Գրիչ-գրել

լող-լողալ

գիծ-գծել

ջուր-ջրել

5. Նշված ընդարձակ նախադասությունները դարձրո՛ւ համառոտ, համառոտները՝ ընդարձակ:

Բայց հանկարծ իմ հետևից ջրի արտասովոր ձայն լսեցի:- ես լսեցի

Ես ապշեցի-Ես ապշեցի

Արածում է-Ես արածում եմ։

Նա կանաչ դաշտում հանգիստ արածում էր:-նա արածում էր

6. Տրված բառակապակցություններն գրի՛ր մեկ բառով:

Օրինակ՝ կարուձև անող արհեստավոր-դերձակ

Ձիերի խումբ –երամանկ

Որս անող մարդ –որսորդ

Բույսով կերակրվող –բույսակեր

Ձիու ձագ –քունակ

Հրաման տալ – հրամանիչ

Կենդանիներ բուժող մարդ –անասնաբույժ